تنوع مضمون و محتوا در قصاید سنایی

قصاید سنایی از نظر ارزش ادبی نه تنها با دیگر آثار برجسته او هم‏چون حدیقه‏الحقیقه قابل مقایسه است که با آثار پرآوازه زبان و ادب فارسی پهلو می‏زند. تنوع مضمون و محتوا در قصاید سنایی، پیوند اندام‏واری با معمّای چندگانگی شخصیت شاعر و افسانه‏های مربوط به او دارد. موضوعاتی که سنایی در قصاید خود درج کرده است، هم متنوع است و هم به ظاهر یک‏دست نیست. به همین خاطر ممکن است به ذهن مخاطب چنین خطور کند که مگر می‏شود زهد و عرفان و سیاست و اجتماعیات و گاهی هجو و هزل را شاعری چنان، یک‏کاسه کند؟ از این رو و هم از منظر اهمیت مضامین و موضوعات مندرج در قصاید، تحقیقی مستقل در این زمینه لازم بوده است. در این مقاله، ضمن توجه به درون‏مایه‏های قصاید سنایی و تقسیم‏بندی موضوعی قصاید او، به این پرسش نیز پاسخ خواهیم داد که سبب این گوناگونی چه بوده است.